Newsletter No. 10 / 03 November 2020

By Anna Maria Neofytou

Εφαρμοστική Οδηγία 04/2020: Εφαρμογή των διατάξεων περί φορολογικής κατοικίας και μόνιμης εγκατάστασης σύμφωνα με τον περί Φορολογίας του Εισοδήματος Νόμου (άρθρο 2) στο πλαίσιο της κρίσης που προκλήθηκε λόγω της πανδημίας του Covid-19

Το Τμήμα Φορολογίας αποφάσισε όπως ακολουθήσει εφαρμοστική οδηγία που εξέδωσε ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, μη δεσμευτικών κατευθυντήριων γραμμών, που άπτονται της ερμηνείας τυχόν φορολογικών ζητημάτων όπου ενδείκνυται. Η εν λόγω οδηγία εξεδόθη μετά την προβολή ανησυχιών σχετικά με την ενδεχόμενη επιρροή στο καθεστώς της φορολογικής κατοικίας φυσικών και νομικών προσώπων και τη μόνιμη εγκατάσταση των επιχειρήσεων, κατ’ ακολουθία των ειδικών μέτρων που πάρθηκαν για την αντιμετώπιση του Covid-19.

Αρχικά, ενόψει της κατάστασης, λήφθηκε υπόψη η προσωρινή απαγόρευση εισόδου και εξόδου στη Δημοκρατία, όσων προσώπων προέρχονται ή μεταβαίνουν σε περιοχές που έχουν πληγεί απο την πανδημία. Ιδιαίτερα, η περίοδος 21/03/2020-09/06/2020 έχει προσδιοριστεί ως περίοδος αντικειμενικής αδυναμίας μετακίνησης ενόψει της πανδημίας και δεν λαμβάνεται υπόψη κατά την εφαρμογή των πιο κάτω νομοθετικών διατάξεων.

Μόνιμη Εγκατάσταση

Το ζήτημα που αναφύεται είναι η συνεχής παραμονή των προσώπων σε άλλη χώρα από αυτή που εργάζονται ή η εξ αποστάσεως εργασία κατά τη διάρκεια του Covid-19 με τη δημιουργία “μόνιμης εγκαταστάσεως” και ως εκ τούτου να δημιουργείται φορολογική υποχρέωση.

Υπογραμμίζεται ότι, η πρωτόγνωρη κατάσταση της πανδημίας δεν θα δημιουργήσει αλλαγές στη μόνιμη εγκατάσταση. Τυχόν δραστηριότητες και/ή εργασίες που διενεργούνται στη Δημοκρατία από πρόσωπα που παραμένουν σε αυτή λόγω των περιστάσεων της πανδημίας, δεν θα θεωρούνται ως εργασίες που δημιουργούν μόνιμη εγκατάσταση στη Δημοκρατία, παρά μόνο προσωρινές εργασίες που δημιουργήθηκαν από ανεπιθύμητους παράγοντες. Επίσης, αφού η παρουσία των προσώπων στη Δημοκρατία είναι προσωρινού χαρακτήρα δεν θα δημιουργήσουν νέες μόνιμες εγκαταστάσεις για τον εργοδότη τους. Το ίδιο ισχύει και στις περιπτώσεις που υπαλλήλοι επιχειρήσεων ή αντιπροσώπων αυτών, συνάπτουν συμφωνίες υπό το όνομα της επιχείρησης σε διαφορετικό κράτος από αυτό της συνήθους εργασίας τους (λόγω περιορισμών της πανδημίας). Τέτοιες συμφωνίες δεν συμβάλλουν στη δημιουργία μόνιμης εγκατάστασης για την επιχείρηση υπό το κράτος αυτό.

Επιπρόσθετα, στις περιπτώσεις όπου πρόσωπα παρέμειναν στο εξωτερικό εξαιτίας περιορισμών της πανδημίας και υπό άλλες συνθήκες θα βρίσκονταν στη Δημοκρατία για την παροχή υπηρεσιών ή την άσκηση της εργασίας τους, το διάστημα παραμονής τους στο εξωτερικό δεν θα συνυπολογίζεται για σκοπούς μόνιμης εγκατάστασης στη Δημοκρατία, αλλά ωσάν ασκούσαν εργασία από τη Δημοκρατία.

Φορολογική Κατοικία

(Α) Εταιρείες: Όταν μια εταιρεία δεν είναι φορολογικός κάτοικος της Δημοκρατίας, δεν θα θεωρείται ότι αποκτά φορολογική κατοικία στη Δημοκρατία λόγω της παραμονής, επί του εδάφους της προσωπικού, διευθυντών, αντιπροσώπων ή εργαζομένων με σύμβαση παροχής υπηρεσίας της εταιρείας αυτής, όταν οι λόγοι παραμονής των ως άνω σχετίζονται αποκλειστικά με το Covid-19. Το ίδιο ισχύει όπου διευθυντής εταιρείας αδυνατεί να ταξιδέψει στη Δημοκρατία για σκοπούς συνεδρίας του Διοικητικού Συμβουλίου για λόγους που σχετίζονται με την πανδημία, δεν θα επηρεάζεται η φορολογική κατοικία της εταιρείας.

(Β) Φυσικά πρόσωπα- Κανόνας 183 ημερών & Κανόνας 60 ημερών:

(I) Κανόνας 183 ημερών: Όπου φυσικό πρόσωπο βρίσκεται ήδη στη Δημοκρατία και παρουσία και παραμονή του οφείλεται αποκλειστικά στην πανδημία και των ταξιδιωτικών περιορισμών που επιβληθήκαν ενόψει αυτής, η περίοδος 21/03/2020-09/06/2020 δεν θα υπολογίζεται για σκοπούς καθορισμού της φορολογικής κατοικίας του φυσικού προσώπου στη Δημοκρατία (ώστε να προκύπτει φορολόγηση του εισοδήματός του).

Επιπρόσθετα, για σκοπούς καθορισμού φορολογικής κατοικίας φυσικού προσώπου που παρέμεινε στο εξωτερικό εξαιτίας της πανδημίας και κατ’ επέκταση των ταξιδιωτικών περιορισμών και υπό άλλες συνθήκες θα βρίσκονταν στη Δημοκρατία, θα θεωρείται ότι το πρόσωπο βρισκόταν στη Δημοκρατία. Συνεπώς, οι μέρες που βρισκόταν στο εξωτερικό από 21/03/2020-09/06/2020 δεν θα προσμετρούνται.

(II) Κανόνας 60 ημερών: Τα ως άνω ισχύουν και στις περιπτώσεις που φυσικά πρόσωπα είναι φορολογικοί κάτοικοι σύμφωνα με τον κανόνα των 60 ημερών. Στις εν λόγω περιπτώσεις, δεν θα θεωρούνται φορολογικοί κάτοικοι σε άλλο κράτος και θα αγνοείται η παραμονή τους στο εξωτερικό κατά την ως άνω αναφερόμενη περίοδο (ωσάν το πρόσωπο βρισκόταν στη Δημοκρατία).

Νοείται ότι, οι λοιπές προϋποθέσεις του άρθρου 2 του περί Φορολογίας Νόμου (ως τροποποιήθηκε), πρέπει να πληρούνται.

Εφαρμογή των άρθρων 8 (23) και 36 (5) του περί Φόρου Εισοδήματος Νόμου

(Α) Άρθρο 8(2): Για σκοπούς εφαρμογής του παρόντος άρθρου, θα δίδεται η απαλλαγή που προβλέπεται στο ρηθέν άρθρο, στην περίπτωση που ο δικαιούχος υφίσταται μείωση στο εισόδημά του (€Χ>€100.000, ως προβλέπεται από το άρθρο), λόγω των έκτακτων μέτρων που λαμβάνει η κυβέρνηση και/ή εργοδότες ενόψει της πανδημίας. Το φυσικό πρόσωπο θα θεωρείται ότι έλαβε εισόδημα από εργοδότηση πάνω από το ποσό των €100.000 ετησίως μόνο για τους σκοπούς του εν λόγω άρθρου (εφόσον προσκομιστούν τεκμηριωμένα στοιχεία όπως πιστοποιητικό αποδοχών, μηνιαίες μισθοδοσίες, απόφαση εργοδότη για καθολική ή επιλεκτική μείωση μισθών, κ.λ.π.)

(Β) Άρθρο 36(5): Αν το πρόσωπο κατά την περίοδο εφαρμογής των περιορισμών που επιβλήθηκαν λόγω της πανδημίας, δεν δύνατο να μεταβεί στο εξωτερικό για την εκτέλεση εργασίας σύμφωνα με τη συνήθη πρακτική της σύμβασης εργοδότησής του, δεν θα επηρεαστεί. Νοείται ότι θα ληφθούν υπόψη οι πραγματικές συνθήκες, η πρακτική των προηγούμενων ετών και αν τηρούνται όλες οι προϋποθέσεις.

Διευκρινιστικά σημειώνεται ότι :

- Τα ως άνω δύναται να επηρεάζουν την ερμηνεία του άρθρου 2 του περί Φορολογίας του Εισοδήματος Νόμου ως τροποποιήθηκε σχετικά με τους όρους “κάτοικος στη Δημοκρατία”, “μόνιμη εγκατάσταση” και αντίστοιχα τις διατάξεις των συμβάσεων διπλής αποφυγής.

- οι ως άνω πρόνοιες που παρατίθενται, θα εφαρμόζονται μόνο όπου ο φορολογούμενος επιλέξει να ενταχθεί στις πρόνοιες. Σε διαφορετική περίπτωση, θα τυγχάνει εφαρμογής η ισχύουσα νομοθεσία της Δημοκρατίας.

- δεν λαμβάνονται υπόψη η διαφορετική μεταχείριση άλλων κρατών για τα ως άνω ζητήματα που αναφύονται και επομένως το παρόν αναφέρεται μόνο στη φορολογική μεταχείριση των ως άνω ζητημάτων από τη Δημοκρατία.

- όπου το διάστημα που θα λαμβάνεται υπόψη για σκοπούς εφαρμογής των ως άνω νομοθετικών διατάξεων δύναται να ευρύνεται πριν την περίοδο που αναφέρεται πιο πάνω (ανά περίπτωση), είναι απαραίτητο όπως ο φορολογούμενος επικαλεστεί και επιπρόσθετα προσκομίσει σχετικά δικαιολογητικά που να τεκμηριώνουν την αντικειμενική αδυναμία μετακίνησής του λόγω της πανδημίας.

- για σκοπούς αποφυγής κατάχρησης, όπου φυσικό πρόσωπο παραμένει στη Δημοκρατία πέραν των 183 ημερών και επιθυμεί να χρησιμοποιήσει την οδηγία θα πρέπει να προσκομίσει τεκμήρια προς στήριξη των ισχυρισμών του.

- σε όλες τις περιπτώσεις που παρατίθενται ανωτέρω θα εξετάζονται και θα συνεκτιμώνται τα γεγονότα και οι περιστάσεις πριν ληφθεί η τελική απόφαση.